ဖတ္မိတာေလးေတြ (အဆက္)

မထူးပါဘူး။ လက္ခ်ာ နည္းနည္းထပ္ရိုက္လိုက္ပါေတာ့မယ္ ေျပာလက္စနဲ႔။ ၁၅၃၈ မွာ ယိုးဒယားပိုင္ အတၱရန္ဆိုတဲ့ ၿမိဳ႕ကို တပင္ေရႊထီး သိမ္းရာကေန စလိုက္တဲ့ ေနာင္ဂ်ိန္ဟာ ၁၈၀၉ ဗမာေတြ ဖူးခတ္ ကိုသိမ္းတဲ့ အထိ ၾကာပါသတဲ့။ အဲ အႀကီးအက်ယ္ ေကၽြးၾကတာကေတာ့ ဒုတိယစစ္ ၁၅၄၈ က်မွပါ။ တပင္ေရႊထီးပါပဲ။ ဘာေၾကာင့္တိုက္တယ္ဆိုတဲ့ ဆင္ေျခ မရိွပါဘူး။ အယုဒၶယကို ၀ိုင္းတယ္။ မသိမ္းႏိုင္ပါဘူး။ အဲ ၿမိဳ႕ျပင္ ထြက္တိုက္တဲ့ ဘုရင့္သားေတာ္ႏွစ္ပါးကိုေတာ့ ဖမ္းလိုက္ႏိုင္ပါတယ္။ ဆင္ျဖဴႏွစ္ေကာင္နဲ႔ သားႏွစ္ပါး လဲၿပီးျပန္လာတယ္ဆိုပါတယ္။

တတိယစစ္မွာ ဆင္ေျခပါပါတယ္။ ဒုတိယစစ္နဲ႔ မေရွးမေႏွာင္းေပါ့။ ဒီတခါ ဘုရင့္ေနာင္ အလွည့္ပါ။ ဆင္ေျခက ဒီလို။ ဆင္ျဖဴေတာ္ ေတာင္းတာကို မေပးလို႔ ဆို ၿပီး ေဆာ္တာပါ။ ျဖစ္ခ်င္ေတာ့ ယိုးဒယားဘုရင္ မဟာခ်တ္ကရာပတ္က ဆင္ဖမ္းေကာင္းၿပီး ခုနစ္ေကာင္ေတာင္ မိတာကိုး။ ဒီကိစၥကို သူတို႔ကေတာ့ ဘြင္းဘြင္းပဲ ကံမေကာင္းေၾကာင္း ေရးပါတယ္။

“The possession of so many white elephants instead of bringing him good luck as forestalled by old traditional beliefs, it brought him sorrow and grief. The king of Burma saw in this an opportunity to ask for the white elephants at the refusal of which, he could simply attack Ayudhya with a clear conscience.”
M.L. Manich Jumsai: Popular history of Thailand, p. 157.

အင္း … ဆင္ျဖဴတိုင္းလည္း ဘုန္းႀကီးလို႔ ကံမေကာင္းဘူးတ့ဲ။ ဆင္မျဖဴပဲ ညိဳေနရင္ သာဆိုးတာေပါ့။ မွတ္သားၾကပါေပါ့။

ဒီလိုနဲ႔ ခ်ၾကေရာ ဆိုပါေတာ့။ ထံုးစံအတိုင္း အယုဒၶယကို ၀ိုင္းေပါ့။ ဒီတခါေတာ့ က်ေနာ္တို႔ဘုရင္က ဆင္နဲ႔တင္ မရေတာ့ဘူး။ ဆင္ျဖဴ ၄ ေကာင္အျပင္ မင္းသားႏွစ္ပါးပါ ျပန္ေပးဆဲြလာတယ္။ G.E. Harvey ေရးတဲ့ “History of Burma” ဗမာရာဇ၀င္မွာေတာ့ အယုဒၶယကို သိမ္းမိၿပီး ေၾကးသြန္းရုပ္တုေတြ၊ ဆင္ေတြ၊ ျပဇာတ္ မင္းသား မင္းသမီးေတြ၊ ဘုရင့္သမီးေတာ္ေတြ၊ လွည္းလိုက္ လွည္းလိုက္ စိန္ေရႊရတနာေတြ ပဲခူးကို ယူလာတယ္ဆိုပဲ။

စတုတၳစစ္က ယိုးဒယားသစၥာခံ Pitsuloke အပိုင္စား မဟာဓမၼရာဇာ က လာအိုကို ယိုးဒယားမင္းသမီးပို႔မယ္ဆိုတာ ဘုရင့္ေနာင္ကို အတို႔အေထာင္လုပ္ရာက စပါတယ္။ ဒါမ်ဳိးဆုိ တို႔ဗမာ အႀကိဳက္ေပါ့။ တို႔ဘုရင္က ယိုးဒယားမင္းသမီးကို လာအုိအသြား ေတာလားမွာ ျဖတ္သုတ္ရာက ခ်လိုက္က်တာ ၁၅၆၉ မွာ အယုဒၶယ ဗမာလက္ေအာက္ လံုးလံုးေရာက္မွ ပဲြၿပီးပါတယ္။ ေအာင္ႏိုင္သူကေတာ့ မီးေမႊးတဲ့ မဟာဓမၼရာဇာပါ။ သူ႔ကို အယုဒၶယ ဘုရင္ခန္႔ခဲ့တာကိုး။

ေနာက္ဆံုးေတာ့ ဟိုဘက္ ဒီဘက္ ခုန္ခုန္ကူးတဲ့ သူေတြပဲ ေကာင္းစားတာကိုး။ မွတ္ရျပန္ၿပီ ေနာက္တခ်က္။

ဆင္ျဖဴရွင္ ဘုရင့္ေနာင္ႀကီး အယုဒၶယကို လုပ္ၾကံပံု ေျပာပါရေစအံုး။ ႏွစ္ဖက္ တိုက္ေနတုန္းမွာပဲ မဟာခ်တ္ကရတ္ပတ္ ဆံုးၿပီး Mahintaratirat နန္းတက္တယ္တဲ့။ စစ္ကေတာ့ ဆက္ျဖစ္တယ္ေပါ့။ စစ္ကို ဗိုလ္ခ်ဳပ္ Phya Ram ကဦးစီးၿပီး ဆက္တိုက္ပါတယ္။ ဒီမွာ ဘုရင့္ေနာင္က စစ္ဟာ မဟာခ်တ္ကရတ္ပတ္ေၾကာင့္ ျဖစ္ရတယ္၊ သူဆံုးေတာ့ Phya Ram ကဆက္ၿပီး ဗမာကိုဆန္႔က်င္ေနတယ္။ တကယ္လို႔ Phya Ram ကိုသာ အပ္မယ္ဆိုရင္ သူ စိတ္ပူစရာ မရိွေတာ့ဘူး။ တပ္ကို ရုတ္ၿပီး ျပန္မယ္လို႔ ကမ္းလွမ္းသတဲ့။ ယိုးဒယားဘုရင္လည္း ယံုစားၿပီး သူ႔ဗိုလ္ခ်ဳပ္ကို ဘုရင့္ေနာင္လက္ ထိုးအပ္လိုက္ပါေရာ။ ပဲြက မၿပီးဘူးဗ်။ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ကို ေပ်ာ္ေပ်ာ္ႀကီးဖမ္းလည္းၿပီးေရာ ဘုရင့္ေနာင္က ၿငိမ္းခ်မ္းေရးကို တကယ္လိုခ်င္ရင္ ဘုရင္နဲ႔ နန္းတြင္း အဆင့္ျမင့္ ၀န္ႀကီးေတြ သူနဲ႔ ထြက္ေတြ႕ရမယ္လို႔ လုပ္လာပါတယ္။ အခုမွေတာ့ ဘယ္ယံုေတာ့မလဲကြယ္။ ေျပာရင္ ရွည္ပါတယ္။ ဆက္ခ်ၾကေတာ့ ဗမာႏိုင္သည္ေပါ့။

ဒီမွာ ေျပာစရာေလးက သူ႔ဗိုလ္ခ်ဳပ္ကို လိမ္ဖမ္းတာပါ။ ဘုရင္ကိုယ္တိုင္က လုပ္တာဆိုေတာ့ အေတာ္ ၾကည့္မေကာင္းဘူးေပါ့။ ၁၆ ရာစုကတည္းက ဒီလို လိမ္တတ္တဲ့ လူႀကီးလူေကာင္း မပီသတဲ့ က်ေနာ္တို႔ အာဏာရွင္ေတြဟာ ၂၁ ရာစုေရာက္လည္း ဒီအခ်ဳိးပါပဲလား။ ေဆြးေႏြးဖို႔ ဆိုၿပီး ေခၚသြားတာ ေနာက္ဆံုးေတာ့ အၾကမ္းဖက္ရန္ ၾကံစည္မႈနဲ႔ ဖမ္းမတဲ့။ မညစ္ပတ္ၾကပါနဲ႔ဗ်ာ။